Hoeveel bewegen bewoners van een verpleeghuis? Zijn ze gebaat bij meer bewegen? En willen ze meer bewegen? Ilona Zwaan en Gerdien Weterings zijn beiden fysiotherapeut bij Topaz en volgden beiden de master Geriatriefysiotherapie. Met steun van het Zorgondersteuningsfonds studeerden ze af op het effect van een beweegaanbod voor ouderen. “Bewegen leidt tot meer zelfstandigheid en meer kwaliteit van leven.”
“Bewegen is goed voor jong en oud. Maar in het verpleeghuis wordt nauwelijks bewogen, blijkt uit onderzoek. Terwijl veel bewoners dat best graag willen. Het is een behoefte die onvoldoende wordt vervuld. Als wij vanavond zin hebben in fietsen, doen we dat. Onze bewoners hebben die mogelijkheid niet. Ze kunnen ook niet even naar de sportschool. Zelfs een blokje om lukt de meesten niet meer. Bewegen hoort niet tot de taken van een fysiotherapeut, maar we signaleren de behoefte wel. Wij volgden allebei de master Geriatriefysiotherapie en wilden afstuderen op een betekenisvol onderzoek voor onze bewoners. Zo kwamen we op het effect van een beweegaanbod voor ouderen. Maar dat onderzoek kostte best veel geld. Gelukkig wilde het Zorgondersteuningsfonds ons ondersteunen.”
“Kort samengevat bestond ons onderzoek uit 3 onderdelen. Eerst brachten we met een nulmeting de relatie in kaart tussen (in)activiteit en kwaliteit van leven en zelfstandigheid in het dagelijks leven. Toen volgde een periode waarin bewoners, onder begeleiding van een mantelzorger, een vrijwilliger of een zorgmedewerker, ons zaaltje met beweegaanbod konden gebruiken. Daar staan een hometrainer en een fiets voor rolstoelgebonden bewoners. Via het beeldscherm kunnen ze fietstochten door steden over de hele wereld maken. En er zijn allerlei beweegspellen. Alles voorzien van duidelijke uitleg. Na 6 weken deden we een tweede meting om te kijken of deze bewoners nu meer bewogen. En of de kwaliteit van leven en de zelfstandigheid waren toegenomen.”
“Aan de nulmeting deden 82 bewoners mee, aan de tweede meting 64. Van die 64 hadden 34 bewoners gebruikgemaakt van het zaaltje en 30 om uiteenlopende redenen niet. Van de gebruikersgroep was 91% na 6 weken meer gaan bewegen. In de totale groep was dat 53%. Van 30% van de deelnemers was de zelfstandigheid in dagelijkse vaardigheden toegenomen, 58% ervoer een betere kwaliteit van leven. Dat zijn significante verschillen! We kunnen dus concluderen dat het aanbieden van beweegactiviteiten tot meer zelfstandigheid en een hogere kwaliteit van leven leidt. Een aandachtspunt is wel dat de meeste bewoners toch afhankelijk zijn van een mantelzorger of vrijwilliger om het beweegaanbod te kunnen gebruiken. Daar staat tegenover dat mantelzorgers het erg leuk vinden om iets te doen met hun naaste. Ook nu het onderzoek is afgerond, blijft het zaaltje gewoon open. En blijven we het beweegaanbod promoten. Zo hopen we een beweging naar bewegen op gang te brengen.”
In het Nederlands Tijdschrift voor Geriatriefysiotherapie zijn twee artikelen verschenen over dit onderzoek.
De relatie tussen lichamelijke activiteit, ADL-zelfstandigheid en kwaliteit van leven bij verpleeghuisbewoners.
Bewegen tot bewegen. Kunnen we onze verpleeghuisbewoners meer laten bewegen?
Hieronder is een videopresentatie over het onderzoek te zien.