AAN VRAGEN

“Voor cliënten maakt goede rouwbegeleiding echt een verschil”

Rouw en verlies horen bij het leven. Dat geldt voor iedereen, ook voor mensen met een verstandelijke beperking. Toch weten begeleiders vaak niet hoe met rouw om te gaan. De geestelijk verzorgers en rouwbegeleiders van Sherpa en Amerpoort maakten een training Rouw en Verlies. Met steun van het Zorgondersteuningsfonds onderzocht Marjon Verboom, tot voor kort onderzoeker en persoonlijk begeleider bij Amerpoort, het effect van de training. “Begeleiders hebben meer zelfvertrouwen.”

“Rouw en verlies hebben vaak de associatie met overlijden, maar het is veel breder dan dat. Een verhuizing, een relatie die uitgaat, het verlies van een baan kunnen ook een rouwreactie oproepen. In de basis verschilt rouw bij mensen met een verstandelijke beperking niet van rouw bij mensen zonder verstandelijke beperking. Alleen uit het zich anders. Want mensen met een verstandelijke beperking uiten het eerder in gedrag dan in woorden. Het is voor begeleiders vaak moeilijk om dat gedrag te ‘lezen’. Het risico bestaat dat ze niet zoeken naar een achterliggende reden, maar het koppelen aan de verstandelijke beperking. En dat is jammer, want mensen met een verstandelijke beperking hebben hun begeleiders juist nodig om hun ongemak te signaleren en hen te ondersteunen.”

Marjon Verboom ©Ineke Oostveen

“In de praktijk hebben de meeste begeleiders weinig zelfvertrouwen op het gebied van rouwbegeleiding. Dat was de aanleiding voor de geestelijk verzorgers en rouwbegeleiders van Sherpa en Amerpoort om de training Rouw en Verlies te ontwikkelen. Vervolgens waren we natuurlijk ook benieuwd naar het effect van de training: neemt het zelfvertrouwen van begeleiders op het gebied van rouwbegeleiding toe? Dat hebben mijn co-onderzoeker Adem Aygün en ik met steun van het Zorgondersteuningsfonds onderzocht. Daarbij werden we begeleid door een professor en een senior-onderzoeker van het Radboudumc.”

“Ik heb een voor- en nameting gedaan, zowel kwantitatief en kwalitatief onderzoek via vragenlijsten en interviews. De resultaten waren opvallend duidelijk. De meeste begeleiders gaven aan dat hun zelfvertrouwen was toegenomen, een kleiner aantal gaf aan dat hun zelfvertrouwen gelijk was gebleven. Ook na 6 maanden zagen we dit effect nog terug. Vaak was het zelfvertrouwen in die tijd zelfs nog verder toegenomen, omdat de begeleiders het geleerde in praktijk hadden kunnen brengen. Heel mooi vind ik dat Sherpa en Amerpoort in reactie op het coronavirus nu een e-variant van de training aan het maken zijn. En dat ze het thema ‘verlies van vrijheid’ aan de digitale rouwkoffer hebben toegevoegd. Deze koffer is onderdeel van de training en bevat allerlei materialen en hulpmiddelen voor rouwverwerking. Zo wordt de training steeds beter toegesneden op de praktijk. En dat is belangrijk, want voor cliënten maakt goede rouwbegeleiding echt een verschil.”