Wat is persoonsgerichte zorg eigenlijk? En hoe weet je zeker dat je persoonsgerichte zorg geeft? Als je voor mensen met dementie in het verpleeghuis zorgt, is dat best lastig. Met steun van het Zorgondersteuningsfonds maakt Annemarie de Brabander, fysiotherapeut en onderzoeker bij Topaz, een meetinstrument om het gesprek aan te gaan over persoonsgerichte zorg.
“Mijn oma heeft dementie en woont in een verpleeghuis. Toen ik de eerste keer op bezoek kwam, gingen we een kopje koffie drinken in het restaurant. Daar werd ze heel onrustig, ze wilde zo snel mogelijk weer weg. Eenmaal terug in de huiskamer ging ik nog even bij haar zitten. Opeens herkende ze me weer. Ze vroeg de verpleegkundige om koekjes en thee, want zo ontving ze ons vroeger altijd. De verpleegkundige ging daar helemaal in mee. Dankzij haar kon mijn oma met mij omgaan op de manier waarop ze het gewend was, en kwam ze weer tot rust. Deze verpleegkundige gaf persoonsgerichte zorg. Mijn belangstelling voor het onderwerp was gewekt.”
“Ik wilde weten waaruit persoonsgerichte zorg bestaat. Zo kwam ik in aanraking met een lijst uit de huisartsen- en ziekenhuispraktijk. Toen we deze lijst gebruikten bij interviews en observaties binnen Topaz, merkten we dat niet alle onderwerpen bij het verpleeghuis pasten. In het verpleeghuis veranderen bewoners bijvoorbeeld vrijwel nooit van afdeling. Ook miste ik onderwerpen, zoals de naasten bij de zorg betrekken. Met steun van het Zorgondersteuningsfonds ga ik daarom een meetinstrument én een inspiratiebox voor het verpleeghuis maken. Het meetinstrument is geen checklist hoor, maar een hulpmiddel om het gesprek aan te gaan of te observeren. Ik doe dat samen met mensen met dementie, hun naasten en zorgverleners. Wat zien zij en wat vinden zij belangrijk? Ondertussen vul ik een inspiratiebox met bestaande en door ons ontwikkelde hulpmiddelen. Vanuit het motto van Topaz ‘Het hele leven telt’ en mijn betrokkenheid bij de beweging van regels naar relaties in Munnekeweij, hebben we al verschillende inzichten gekregen over persoonsgerichte zorg. Medewerkers kunnen straks een hulpmiddel kiezen dat bij hen past en zo de persoonsgerichte zorg verder verbeteren.”
“In het verpleeghuis is een gesprek aangaan over wensen en behoeften toch lastig. Daar zijn allerlei redenen voor. Bewoners voelen zich bijvoorbeeld afhankelijk van zorgmedewerkers. Ze durven niets ‘extra’s’ te vragen. Bovendien hebben zorgmedewerkers veel te doen. Bewoners willen het hun dan graag gemakkelijk maken. Terwijl ze misschien liever eerst een kopje koffie drinken en dan pas douchen. Net zoals ze dat thuis gewend waren. Medewerkers geven aan dat ze het soms moeilijk vinden om de wensen van bewoners te achterhalen. Maar er is ook niet altijd voldoende aandacht voor. Als je gefocust bent op alles wat nog moet gebeuren, kun je aan dingen voorbijgaan. Ik hoop dat het meetinstrument en de inspiratiebox het makkelijker maken om breed naar persoonsgerichte zorg te kijken. Zodat we het leven van mensen met dementie in het verpleeghuis nog wat fijner kunnen maken.”